5 giai đoạn của quá trình cai thuốc lá mà bạn nên hiểu rõ trước khi cai thuốc

 Hiểu được các giai đoạn cai thuốc lá sẽ giúp người có ý định cai thuốc lá sẵn sàng tâm lý để cai thuốc, cũng như không bị nản chí khi cai thuốc lá thất bại. Ngoài ra, nó cũng góp phần giúp người chuẩn bị cai thuốc lá tìm được phương pháp cai thuốc lá hợp lý với mình và giúp kiên trì theo đuổi mục tiêu đến cùng. Mời bạn khám phá các giai đoạn của quá trình cai thuốc lá ở bài viết dưới đây:

Giai đoạn đầu tiên: Thờ ơ

Ở giai đoạn thờ ơ, người hút thuốc lá không hề có ý định cai thuốc lá

• Đây là giai đoạn mà người hút thuốc lá chưa ý thức được tác hại thuốc lá và không hề có ý định cai thuốc lá.

• Lúc này, người cai thuốc rất thỏa mãn với các lợi ích mà hút thuốc lá mang lại: khiến họ sảng khoái, hưng phấn, làm họ tập trung, giúp khẳng định bản thân,...

• Sở dĩ họ chưa ý thức được tác hại là do họ chưa được thông tin về tác hại của thuốc lá. Thậm chí đã nghe thông tin về tác hại của thuốc lá nhưng không thấy tin tưởng vì giai đoạn này thì các tác hại về thuốc lá chưa biểu hiện ở chủ thể.

• Giai đoạn “thờ ơ” này thường kéo dài một thời gian tùy vào nhận thức của từng người. Giai đoạn này sẽ kết thúc khi người hút thuốc lá tự ý thức được tác hại của thuốc lá.

Giai đoạn có ý định cai thuốc lá

Đây là giai đoạn mà người cai thuốc bắt đầu hình thành nên ý muốn cai thuốc lá bởi họ đã cảm nhận được “tác hại” do hút thuốc lá từ chính bản thân mình hoặc từ những người xung quanh. Tuy nhiên, họ vẫn rất hài lòng với những lợi ích mà hút thuốc lá mang lại nên ý định cai thuốc lá chỉ xuất hiện thoáng qua đối với họ. 

Hơn nữa, ở giai đoạn này, ý thức về tác hại của thuốc lá chưa đủ mạnh hơn lợi ích về thuốc lá nên họ vẫn do dự, chần chừ cai thuốc, chưa quyết định cụ thể bao giờ thì cai thuốc. 

Giai đoạn có ý định cai thuốc có thể  kéo dài vài tháng, cũng có khi đến vài năm và giai đoạn này sẽ kết thúc khi người cai thuốc lá có đủ quyết tâm cai thuốc lá. Nghĩa là nỗi sợ tác hại của thuốc lá sẽ lấn át lợi ích của hút thuốc lá mang lại.

Giai đoạn chuẩn bị cai thuốc lá bằng suy nghĩ

• Đây là giai đoạn mà người hút thuốc lá đã trải nghiệm rõ “tác hại”của hút thuốc lá, thấy rằng nó lấn át cả lợi ích của hút thuốc lá. Tuy nhiên họ  vẫn chưa tiến hành cai thuốc lá luôn vì sợ những triệu chứng cai thuốc.

• Ở giai đoạn này, họ đã có một số hành vi để cải thiện tình trạng hút thuốc lá như: không còn hút thuốc lá ngay khi thức dậy, không hút thuốc lá khi có mặt người thân, cố gắng hút ít hơn mọi ngày...Tuy nhiên họ chưa dám cai thuốc lá luôn vì sợ các triệu chứng của cai thuốc lá. Ngoài ra, ở giai đoạn này, người cai thuốc bắt đầu tìm hiểu phương pháp cai thuốc lá từ internet hoặc từ những người có kinh nghiệm,... 

• Giai đoạn chuẩn bị cai thuốc lá sẽ kết thúc khi người hút thuốc lá tìm thấy phương pháp cai thuốc đủ tin tưởng.

Giai đoạn thực hiện cai thuốc lá

Quyết tâm cai thuốc lá

Đây là giai đoạn người cai thuốc hành động cụ thể để cai thuốc lá. Nó thường là khoảng thời gian từ khi người hút thuốc bắt đầu tiến hành cai thuốc lá cho đến tháng thứ 6 sau thời điểm đó. Lúc này, người cai thuốc lá sẽ trải qua triệu chứng của thèm thuốc như cảm giác bứt rứt, dễ bị cáu kỉnh, khó tập trung hơn, người mệt mỏi, mất năng lượng,...Nếu người cai thuốc ở giai đoạn chuẩn bị mà tìm được phương pháp đối phó hiệu quả với triệu chứng cai thuốc thì họ sẽ vượt qua được dễ dàng hơn.

Giai đoạn củng cố 

Đây là giai đoạn được xác định từ sau giai đoạn thực hiện cai thuốc lá đến 1 năm sau thời điểm bắt đầu cai thuốc. Tuy nhiên, khoảng thời gian như thế chỉ mang tính ước lượng tùy vào từng cá nhân cai thuốc cụ thế.

Giai đoạn này, người cai thuốc không còn hút thuốc lá và phải vượt qua được các “cám dỗ” của thuốc lá từ môi trường xung quanh để không bị tái hút trở lại. Trong giai đoạn này, người cai thuốc nên tránh xa và tự mình hạn chế gặp phải tình huống như: Nhìn thấy người khác hút thuốc lá, ngửi thấy mùi khói thuốc lá, bị người khác mời hút thuốc lá;... thậm chí cả những căng thẳng, buồn bã trong cuộc sống có thể lại khiến người cai thuốc bị tái hút

Ngoài ra, trong giai đoạn này, các triệu chứng thèm thuốc lá vẫn còn nhưng đã giảm rất nhiều so với giai đoạn thực hiện cai thuốc.

Giai đoạn cai thuốc lá thành công hoặc tái nghiện

Người cai thuốc vẫn có thể bị tái nghiện

Nếu như ở giai đoạn củng cố mà người cai thuốc không vượt qua được cám dỗ của thuốc lá thì họ sẽ bị tái nghiện trở lại. Nếu vượt qua được thì họ đã thành công khi cai thuốc lá: họ không còn bị thèm thuốc nữa. Tuy nhiên, dù thành công khi cai thuốc lá nhưng nếu không duy trì thái độ “nói không với thuốc lá” thì họ vẫn có thể lặp lại vòng hút thuốc - cai thuốc thành công,... Thậm chí, trên thực tế nhiều người đã lặp lại vòng hút thuốc - cai thuốc thành công đó rất nhiều lần.

Đối với người bị tái nghiện họ sẽ vẫn có thể lặp lại các giai đoạn cai thuốc lá để tiến đến cai thuốc lá thành công.

Trên đây là các giai đoạn của quá trình cai thuốc lá. Trong đó, thời gian trải qua từng giai đoạn chỉ mang tính chất tương đối, có người thời gian ngắn hơn hoặc dài hơn, tùy vào từng cá nhân. Tuy nhiên, nắm được hiểu biết này sẽ giúp chuẩn bị tâm lý tốt nhất và góp phần giúp bạn đạt được thành công khi cai thuốc lá.